Free Computer Training Scheme जर तुम्ही 12वी पास असाल आणि एखाद्या चांगल्या संगणक प्रशिक्षण कोर्सच्या शोधात असाल, तर तुमच्यासाठी एक महत्त्वाची संधी चालून आली आहे. केंद्र सरकारने आर्थिकदृष्ट्या मागासवर्गीय युवकांसाठी ‘फ्री कंप्यूटर ट्रेनिंग योजना 2025’ सुरू केली आहे. या योजनेच्या अंतर्गत विद्यार्थ्यांना संगणकाचं प्राथमिक ते प्रगत प्रशिक्षण पूर्णपणे मोफत दिलं जाणार आहे. यासोबतच प्रशिक्षण कालावधीत विद्यार्थ्यांना ₹15,000 पर्यंत आर्थिक मदतीचंही provision करण्यात आलं आहे. या उपक्रमाचा उद्देश देशातील युवकांना डिजिटल साक्षर बनवणं आणि त्यांना नोकरीसाठी आवश्यक कौशल्यांमध्ये प्रगत बनवणं हा आहे.
फ्री कंप्यूटर ट्रेनिंग योजना 2025
2025 च्या जुलै महिन्याच्या नव्या अपडेटनुसार देशातील अनेक राज्यांमध्ये ही योजना कार्यरत झाली आहे. अर्ज प्रक्रिया सुरू असून, अनेक युवक यामध्ये सहभागी होत आहेत. आजच्या स्पर्धेच्या युगात संगणकाचं ज्ञान असणं अत्यंत गरजेचं झालं आहे. ही योजना केवळ कौशल्य विकासासाठी नाही, तर युवांमध्ये आत्मविश्वास निर्माण करण्यासाठीही उपयुक्त ठरते. विशेषतः ग्रामीण भागातील विद्यार्थ्यांसाठी ही योजना खूपच फायदेशीर ठरते. यामुळे त्यांना सुसज्ज डिजिटल शिक्षण मिळण्याची संधी मिळते.
ही योजना केंद्र व राज्य सरकारच्या संयुक्त प्रयत्नातून राबवली जात आहे. यामध्ये 12वी पास झालेल्या युवक-युवतींना संगणकाचं बेसिक ते अ‍ॅडव्हान्स प्रशिक्षण दिलं जातं. यामध्ये MS Office, इंटरनेट वापर, टायपिंग, डेटा एंट्री, प्रोग्रामिंग यांसारखी महत्त्वाची कौशल्ये शिकवली जातात. या कोर्समुळे युवकांना सरकारी व खासगी क्षेत्रात नोकरी मिळवण्याची संधी वाढते. बेरोजगारीच्या समस्येला उत्तर देण्यासाठी ही योजना प्रभावी ठरत आहे.
काय शिकवले जाते?
या प्रशिक्षण कार्यक्रमांतर्गत खालील कौशल्यांवर भर दिला जातो:
- MS Word, Excel, PowerPoint यांसारख्या ऑफिस टूल्सचं प्रभावी प्रशिक्षण
- सुरक्षित इंटरनेट वापर, सायबर सुरक्षेची माहिती
- डिजिटल व्यवहार, ऑनलाइन बँकिंग व UPI वापराची योग्य माहिती
- मराठी व इंग्रजी टायपिंग, ई-मेल पाठवण्याची पद्धत
- सरकारी पोर्टल्सवर अर्ज करणे, माहिती शोधणे
या सगळ्यामुळे विद्यार्थी डिजिटलदृष्ट्या सक्षम बनतात आणि रोजगाराच्या दृष्टीने अधिक सशक्त होतात.
हा कोर्स साधारणतः 3 ते 6 महिन्यांच्या कालावधीत पूर्ण होतो. यामध्ये निवड झालेल्या विद्यार्थ्यांना दरमहा ₹15,000 पर्यंत शिष्यवृत्ती किंवा आर्थिक मदत दिली जाते. यामुळे शिक्षण घेताना विद्यार्थ्यांवर आर्थिक ताण येत नाही. सरकारचा उद्देश आहे की युवक शिक्षण घेत असतानाच आत्मनिर्भर राहावे.
पात्रता काय आहे?
ही योजना घेण्यासाठी उमेदवार खालील निकषांमध्ये बसावा लागतो:
- भारताचा नागरिक असावा
- किमान 12वी पास असणे आवश्यक
- वय 18 ते 30 वर्षांदरम्यान असावे
- यापूर्वी कोणताही संगणक कोर्स पूर्ण केलेला नसावा
- कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा कमी असावे
ही संधी विशेषतः आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत विद्यार्थ्यांसाठी असून, त्यांना नवीन करिअर उभारण्यासाठी मदत करते.
अर्ज प्रक्रिया ऑनलाईन आणि ऑफलाईन
या योजनेसाठी अर्ज करणं अगदी सोपं आहे. इच्छुक उमेदवार खालीलपैकी कुठल्याही मार्गाने अर्ज करू शकतात:
ऑनलाइन पद्धत:
- राज्याच्या अधिकृत वेबसाईटवर लॉगिन करा
- ‘Free Computer Training Scheme’ याचा पर्याय निवडा
- नवीन युजर म्हणून रजिस्ट्रेशन करा
- आवश्यक कागदपत्रे – आधार, मार्कशीट, फोटो, बँक पासबुक अपलोड करा
- अर्ज भरून सबमिट करा आणि अ‍ॅकनॉलेजमेंट डाउनलोड करा
ऑफलाइन पद्धत: जवळच्या महात्मा गांधी रोजगार केंद्र किंवा शासकीय कार्यालयात जाऊनही अर्ज सादर करता येतो.
प्रमाणपत्र व प्लेसमेंट सपोर्ट
प्रशिक्षण पूर्ण केल्यानंतर उमेदवारांना सरकारमान्य प्रमाणपत्र दिलं जातं. हे प्रमाणपत्र रोजगारासाठी महत्त्वाचं ठरतं. यासोबतच अनेक ठिकाणी प्लेसमेंट सपोर्ट देखील मिळतो. कोर्समुळे उमेदवारांची डिजिटल कौशल्ये वाढतात आणि करिअरमध्ये चांगले पर्याय उपलब्ध होतात.
2025 च्या जुलै आणि ऑगस्ट महिन्यांपासून ही योजना खालील राज्यांमध्ये कार्यरत आहे:
- उत्तर प्रदेश
- बिहार
- मध्य प्रदेश
- झारखंड
- राजस्थान
- हरियाणा
- ओडिशा
- पश्चिम बंगाल
- आसाम
इतर अनेक राज्यांमध्ये देखील लवकरच ही योजना सुरु होणार आहे. ग्रामीण व दुर्गम भागातही याचा विशेष लाभ मिळत आहे.
कोर्स पूर्ण झाल्यानंतर विद्यार्थी केवळ सरकारी नोकऱ्यांपुरते मर्यादित राहत नाहीत, तर खासगी कंपन्यांमध्ये देखील त्यांना चांगल्या संधी मिळतात. बँकिंग, टेलिकॉम, ई-कॉमर्स, बीमा कंपन्या, CSC केंद्र अशा क्षेत्रात संगणक कौशल्य असलेल्या तरुणांची मोठी मागणी आहे. यामुळे योजनेच्या माध्यमातून रोजगाराच्या विविध वाटा खुल्या होतात.
कोर्सने दिला आत्मविश्वास
अनेक विद्यार्थ्यांचा अनुभव आहे की, या योजनेमुळे त्यांना केवळ संगणक ज्ञानच नाही तर आत्मविश्वास देखील मिळाला. काहींना प्रशिक्षणानंतर स्थानिक कंपन्यांमध्ये ₹10,000 ते ₹15,000 पगाराच्या नोकऱ्या मिळाल्या आहेत. ही योजना मोफत असून, त्यात शिष्यवृत्ती दिली जाते, त्यामुळे ती खऱ्या अर्थाने गरजूंसाठी उपयोगी ठरते.
Disclaimer: वरील माहिती विविध अधिकृत शासकीय स्त्रोतांच्या आधारे संकलित करण्यात आलेली आहे. योजना लागू होण्याची प्रक्रिया, पात्रता व अटी राज्यानुसार बदलू शकतात. कृपया तुमच्या राज्याच्या अधिकृत वेबसाईटवर अंतिम माहिती व अटी तपासूनच अर्ज करा.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)
1. फ्री कंप्यूटर ट्रेनिंग योजना कोणासाठी आहे?
12वी उत्तीर्ण, 18-30 वयोगटातील आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत पार्श्वभूमी असलेले युवक या योजनेसाठी पात्र आहेत.
2. कोर्स किती कालावधीचा असतो?
साधारणतः 3 ते 6 महिन्यांचा असतो आणि पूर्णपणे मोफत दिला जातो.
3. अर्ज कुठे करावा लागतो?
राज्याच्या अधिकृत वेबसाईटवर किंवा जवळच्या शासकीय कार्यालयात अर्ज करता येतो.
4. कोर्स पूर्ण केल्यानंतर काय मिळते?
सरकारमान्य प्रमाणपत्र व प्लेसमेंटची संधी मिळते.
5. आर्थिक मदत किती मिळते?
प्रशिक्षण कालावधीत ₹15,000 पर्यंत शिष्यवृत्ती मिळू शकते.
