Lek Ladki Yojana मुलींच्या जन्मास प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि कन्याभ्रूणहत्या रोखण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने “लेक लाडकी योजना” राबवली आहे. या योजनेचा उद्देश मुलींच्या संगोपनासाठी आणि शिक्षणासाठी आर्थिक मदत पुरवणे हा आहे. या योजनेत मुलीच्या जन्मापासून ते १८ वर्षांपर्यंत वेगवेगळ्या टप्प्यांवर एकूण ₹1,01,000 आर्थिक सहाय्य दिले जाते.
लेक लाडकी योजना म्हणजे काय?
लेक लाडकी योजना ही महाराष्ट्र शासनाच्या महिला व बालविकास विभागाच्या मार्फत राबवली जाते. या योजनेचा उद्देश मुलींच्या जन्माला प्रोत्साहन देणे, सामाजिक समतोल राखणे आणि शिक्षणासाठी आर्थिक आधार देणे हा आहे. गरीब आणि BPL गटातील पालकांसाठी ही योजना खूप उपयुक्त आहे, कारण सरकार थेट मुलीच्या बँक खात्यात टप्प्याटप्प्याने रक्कम जमा करत असते. त्यामुळे शिक्षणासंदर्भातील खर्च कमी होतो आणि मुलीच्या भविष्यासाठी आधारभूत मदत मिळते.
योजनेचा लाभ कोण घेऊ शकतो?
लेक लाडकी योजनेसाठी पात्रता खालीलप्रमाणे निश्चित करण्यात आली आहे:
मुलीचा जन्म महाराष्ट्र राज्यात झालेला असावा आणि ती महाराष्ट्राची रहिवासी असावी.
कुटुंब BPL (दारिद्र्यरेषेखालील) कार्डधारक असावे.
मुलीचा जन्मानंतर १ वर्षाच्या आत जन्म नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
मुलीचा जन्म दाखला (Birth Certificate) आवश्यक आहे.
ही योजना केवळ दोन मुलींपर्यंतच लागू आहे.
मुलीचे लसीकरण झालेले असावे आणि ती शाळेत शिकत असावी.
लेक लाडकी योजनेत मिळणारे फायदे
या योजनेअंतर्गत एकूण ₹1,01,000 रक्कम टप्प्याटप्प्याने मुलीच्या बँक खात्यावर जमा केली जाते. रक्कम खालीलप्रमाणे वितरित केली जाते:
मुलीच्या जन्मानंतर – ₹5,000
इयत्ता 1 लीमध्ये प्रवेश घेतल्यावर – ₹6,000
इयत्ता 6 वीमध्ये प्रवेश घेतल्यावर – ₹7,000
इयत्ता 11 वीमध्ये प्रवेश घेतल्यावर – ₹8,000
मुलीने 18 वर्षे पूर्ण केल्यावर – ₹75,000 एकरकमी
ही रक्कम थेट DBT प्रणालीद्वारे मुलीच्या बँक खात्यात जमा केली जाते. या पैशाचा वापर शिक्षण, आरोग्यसेवा, किंवा विवाह यासाठी करता येतो.
अर्ज कसा करावा?
लेक लाडकी योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया अगदी सोपी आहे. तुम्ही तुमच्या जवळच्या महिला व बालविकास विभागाच्या कार्यालयात जाऊन अर्ज करू शकता. अर्ज फॉर्म घेतल्यानंतर तो सर्व माहितीने भरून आवश्यक कागदपत्रांसह संबंधित अधिकाऱ्यांकडे जमा करावा लागतो. अर्जाची पडताळणी झाल्यानंतर योजनेचा लाभ पात्र मुलीच्या बँक खात्यात जमा केला जातो. काही जिल्ह्यांमध्ये ऑनलाईन अर्जाची सुविधाही उपलब्ध आहे.
अर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रे
लेक लाडकी योजनेसाठी अर्ज करताना खालील कागदपत्रांची आवश्यकता असते:
मुलीचा जन्म दाखला
पालकांचे BPL रेशन कार्ड किंवा उत्पन्नाचा दाखला
मुलगी व पालकांचे आधार कार्ड
बँक खात्याचे तपशील (पासबुकची झेरॉक्स)
रहिवासी प्रमाणपत्र
शाळा दाखला (प्रत्येक टप्प्यावर)
लसीकरण प्रमाणपत्र
Disclaimer: वरील लेखातील माहिती ही विविध शासकीय स्त्रोतांवर आधारित असून यामध्ये वेळोवेळी बदल होऊ शकतात. कृपया अधिकृत महिला व बालविकास विभागाच्या संकेतस्थळावर किंवा कार्यालयात संपर्क करून अधिकृत माहितीची खातरजमा अवश्य करून घ्या.
FAQs: वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
प्रश्न 1: लेक लाडकी योजनेसाठी ऑनलाइन अर्ज करता येतो का?
उत्तर: काही निवडक जिल्ह्यांमध्ये ऑनलाइन अर्जाची सुविधा उपलब्ध आहे, पण बहुतेक ठिकाणी ऑफलाईन अर्ज प्रक्रियाच चालू आहे.
प्रश्न 2: ही योजना केवळ दोन मुलींसाठीच का लागू आहे?
उत्तर: सरकारने आर्थिक मर्यादा आणि सामाजिक नियंत्रण या दोन्हीचा विचार करून ही अट ठेवलेली आहे.
प्रश्न 3: या योजनेत मिळणारी रक्कम कुठे जमा केली जाते?
उत्तर: सर्व रक्कम थेट मुलीच्या बँक खात्यात जमा केली जाते DBT प्रणालीद्वारे.
प्रश्न 4: मुलगी जर शाळेत शिकत नसेल तर फायदा मिळतो का?
उत्तर: नाही. मुलीचे शालेय शिक्षण चालू असणे ही योजना मिळवण्यासाठी आवश्यक अट आहे.
प्रश्न 5: योजना रद्द होण्याची शक्यता आहे का?
उत्तर: जर अटी पाळल्या गेल्या नाहीत, जसे की लसीकरण, शिक्षण इ. तर योजना रद्द होऊ शकते.
