PM Yashasvi Scholarship देशातील आर्थिकदृष्ट्या कमकुवत, पण अभ्यासात हुशार विद्यार्थ्यांसाठी केंद्र सरकारने ‘पंतप्रधान यशस्वी शिष्यवृत्ती योजना 2025’ सुरू केली आहे. या योजनेचा उद्देश असा आहे की, पैशाअभावी कोणत्याही हुशार विद्यार्थ्याचे शिक्षण थांबू नये. या योजनेअंतर्गत इयत्ता 9वी ते 12वी दरम्यान शिकणाऱ्या विद्यार्थ्यांना दरवर्षी ₹75,000 ते ₹1.25 लाखांपर्यंत शिष्यवृत्ती दिली जाणार आहे. ही रक्कम विद्यार्थ्यांच्या शिक्षणासंदर्भातील विविध खर्चासाठी वापरता येईल. या उपक्रमामुळे अनेक विद्यार्थ्यांना पुढील शिक्षणाची वाट खुली होणार आहे.
कोणासाठी आहे ही योजना?
ही योजना विशेषत OBC, EWS आणि DNT गटातील विद्यार्थ्यांसाठी तयार करण्यात आली आहे. या गटांतील जे विद्यार्थी सध्या इयत्ता 9वी ते 12वीमध्ये शिकत आहेत, त्यांना या योजनेचा थेट लाभ मिळू शकतो.
- इयत्ता 9वी आणि 10वी: ₹75,000 पर्यंत शिष्यवृत्ती
- इयत्ता 11वी आणि 12वी: ₹1.25 लाखांपर्यंत शिष्यवृत्ती
पात्रतेसाठी काही अटींचे पालन करणे आवश्यक आहे:
- विद्यार्थ्याचे वार्षिक कौटुंबिक उत्पन्न ₹2.5 लाखांपेक्षा जास्त नसावे
- विद्यार्थी भारत सरकार मान्यताप्राप्त शाळेत शिकत असावा
या योजनेमागील मुख्य उद्देश म्हणजे देशातील गरजू पण बुद्धिमान विद्यार्थ्यांना त्यांच्या शिक्षणासाठी आधार देणे. अनेकदा आर्थिक अडचणीमुळे विद्यार्थ्यांना आपले स्वप्न अधुरे ठेवावे लागते. हे लक्षात घेऊनच सरकारने हा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला आहे. शिक्षणात उत्कृष्ठ कामगिरी करणाऱ्या, पण पैशाअभावी मागे पडणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी ही योजना एक संधी ठरत आहे. सरकारचा हेतू आहे की, प्रत्येक मुलगा-मुलगी शिक्षण घेत असतानाच आत्मविश्वासाने पुढे जावी.
अर्ज प्रक्रिया संपूर्णपणे ऑनलाइन
डिजिटल इंडिया उपक्रमाअंतर्गत ही योजना पूर्णपणे ऑनलाइन स्वरूपात राबवली जात आहे. अर्ज करण्यासाठी विद्यार्थ्यांना राष्ट्रीय शिष्यवृत्ती पोर्टल (NSP) वर भेट द्यावी लागेल: https://scholarships.gov.in
अर्ज प्रक्रिया पुढीलप्रमाणे
- वेबसाईटवर जाऊन “New Registration” वर क्लिक करा
- आपली वैयक्तिक व शैक्षणिक माहिती भरा
- “PM Yashasvi Scholarship Yojana 2025” या पर्यायावर क्लिक करा
- सर्व आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा
- फेस ऑथेंटिकेशन (Face Verification) पूर्ण करा
- अर्ज सबमिट करून प्रिंटआउट घ्या
संपूर्ण प्रक्रिया पारदर्शक व सहज ठेवली गेली आहे, ज्यामुळे ग्रामीण भागातील विद्यार्थ्यांनाही सहज प्रवेश मिळतो.
अर्ज करण्यापूर्वी काय तयारी करावी?
अर्ज करण्याआधी काही महत्त्वाच्या गोष्टींची तयारी करणे आवश्यक आहे:
- विद्यार्थ्याचा आधार कार्ड बँक खात्याशी लिंक केलेला असावा
- NSP पोर्टलवर नोंदणी पूर्ण केलेली असावी
- फेस व्हेरिफिकेशन प्रक्रियेसाठी मोबाईल व OTP उपलब्ध असावा
- अल्पवयीन असल्यास पालकाचा आधार कार्ड वैध मानला जाईल
या सगळ्या अटींचे पालन न केल्यास अर्ज अमान्य केला जाऊ शकतो. ही शिष्यवृत्ती DBT (Direct Benefit Transfer) प्रणालीद्वारे पात्र विद्यार्थ्यांच्या बँक खात्यात थेट जमा केली जाईल.
- ही रक्कम दरवर्षी एकदाच दिली जाईल
- प्रत्येक वर्षी नवीन वर्गात प्रवेश घेतल्यानंतर पुन्हा अर्ज करावा लागेल
यामुळे विद्यार्थ्यांना नियमित आर्थिक मदत मिळते आणि शिक्षणात खंड पडत नाही.
महत्वाची यामकांची माहिती
| घटक | माहिती |
|---|---|
| योजना नाव | पीएम यशस्वी शिष्यवृत्ती योजना 2025 |
| उद्देश | गरीब आणि हुशार विद्यार्थ्यांना शिक्षणासाठी आर्थिक मदत |
| लाभार्थी | इयत्ता 9वी ते 12वीतील OBC, EWS, DNT गटातील विद्यार्थी |
| शिष्यवृत्ती रक्कम | ₹75,000 ते ₹1.25 लाख प्रतिवर्ष |
| अर्ज पद्धत | ऑनलाइन – NSP पोर्टलवरून |
| वेबसाइट | scholarships.gov.in |
Disclaimer: वरील लेखात दिलेली माहिती अधिकृत शासकीय स्रोतांवर आधारित असून, केवळ माहितीच्या उद्देशाने दिली आहे. कृपया अधिकृत वेबसाईट scholarships.gov.in यावर जाऊन खात्री करूनच अंतिम निर्णय घ्यावा. कोणत्याही गैरसमजासाठी लेखक किंवा प्रकाशक जबाबदार राहणार नाही.
FAQs: वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
1. पीएम यशस्वी शिष्यवृत्ती योजनेसाठी अर्ज करण्याची शेवटची तारीख काय आहे?
ही तारीख दरवर्षी NSP पोर्टलवर जाहीर केली जाते, ती नियमित तपासावी.
2. माझे कौटुंबिक उत्पन्न ₹3 लाख आहे. मी अर्ज करू शकतो का?
नाही. या योजनेसाठी उत्पन्न मर्यादा ₹2.5 लाख आहे.
3. शिष्यवृत्तीची रक्कम कोणत्या पद्धतीने मिळते?
थेट बँक खात्यात DBT पद्धतीने रक्कम जमा केली जाते.
4. अर्ज करताना कोणती कागदपत्रे लागतात?
आधार कार्ड, उत्पन्न प्रमाणपत्र, शाळेचा दाखला, बँक पासबुक इत्यादी.
5. ही योजना केवळ सरकारी शाळांमधील विद्यार्थ्यांसाठी आहे का?
नाही, कोणत्याही मान्यताप्राप्त शाळेतील विद्यार्थी अर्ज करू शकतो.
